PROGRAM AUTORSKI
„ EMOCJE PEŁNE NIESPODZIANEK”
PRZEDSZKOLE MIEJSKIE NR 2 IM. W. CHOTOMSKIEJ W KOŁOBRZEGU
OPRACOWAŁY:
mgr AGNIESZKA LEPER
mgr IZABELA PAWŁOWSKA
KOŁOBRZEG 2016
WSTĘP:
Emocje odgrywają zasadniczą rolę w życiu każdego człowieka – zarówno dzieci jak i dorosłych. Towarzyszą nam w różnych sytuacjach, odpowiadają za relacje ze światem zewnętrznym. Dziecko w wieku przedszkolnym jest pełne uczuć i emocji. Poprzez uczucia wyraża swój stosunek do zdarzeń, ludzi i zjawisk, które go otaczają. Gdy czuje się szczęśliwe, kochane i akceptowane- jego emocje są pozytywne. Ale gdy odczuwa strach, obawę lub złość przeżywa negatywne emocje.
Wiek przedszkolny to także okres intensywnego rozwoju emocjonalnego dzieci. W tym czasie dzieci poznają, identyfikują i wyrażają emocje, a więc ich rozwój emocjonalny bogaci się i różnicuje.
Jest to także okres, w którym dzieci mogą wykształcić inteligencję emocjonalną, zdobyć tzw. Dobre nawyki emocjonalne – umiejętności związane z odbiorem, a także okazywaniem nastrojów emocjonalnych, poznają sposoby rozładowywania napięć, panowania nad emocjami. Następuje proces powstawania uczuć wyższych. Zdobyte wówczas umiejętności decydują o późniejszym życiu.
Program: „Emocje pełne niespodzianek” ma charakter profilaktyczny , który powstał z myślą o dzieciach, które nie potrafią sobie poradzić z najprostszymi sytuacjami, konfliktami. Używają agresji w chwili, kiedy coś nie idzie po ich myśli lub nie jest tak jak według nich powinno być.
My jako nauczyciele powinniśmy wykorzystać wiedzę oraz umiejętności i sprawić żeby świat dziecka był w „tęczowych kolorach”. Uświadomić dzieciom że emocje istnieją czasami dobre czasami złe, ale trzeba wiedzieć jak sobie z nimi radzić.
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE:
1. Program jest adresowany do dzieci-najstarszych grup przedszkolnych 6 latków
2. Stanowi aneks do funkcjonującego programu profilaktycznego.
CELE:
Propagowanie emocjonalnie zdrowego stylu życia oraz profilaktyki antyalkoholowej i antynikotynowej dzieci w wieku przedszkolnym.
CELE SZCZEGÓŁOWE:
1. Nabywanie umiejętności rozumienia siebie i innych, oraz radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
2. Zapoznanie dzieci z regułami życia w grupie, wdrażanie do samodzielności i umiejętności współżycia i współdziałania z innymi.
3. Zapoznanie dzieci z prawami i obowiązkami, światem wartości moralnych oraz koniecznością ponoszenia konsekwencji swoich czynów.
4. Wyposażenie dzieci w umiejętności pozwalające na ocenę sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu dziecka.
5. Kształtowanie umiejętności krytycznego spojrzenia na zachęcanie do picia i wskazywanie przez dzieci skutków nadużywania alkoholu;
6. Pokazanie dzieciom możliwości ciekawego i twórczego spędzania czasu wolnego;
7. Uświadomienie dzieciom skutków palenia papierosów;
8. Asertywna odmowa dziecka w stosunku do "częstujących".
ZAKŁADANE REZULTATY:
1. Dziecko potrafi efektywnie gospodarować swoim wolnym czasem.
2. Uczy się wrażliwości artystycznej i estetycznej.
3. Zna szkodliwy wpływ dymu papierosowego i alkoholu na zdrowie.
4. Spożywa zdrowe produkty.
5. Dba o przebywanie i ruch na świeżym powietrzu.
METODY PRACY:
Metody czynne , słowne i percepcyjne, problemowe, zadaniowe, warsztatowa.
Wszystkie wymienione metody znajdują zastosowanie w takich formach pracy jak:
· różnego rodzaju zabawy i gry dydaktyczne,
· projekcja filmowa
· sytuacje edukacyjne organizowane przez nauczyciela z małymi zespołami i z grupą,
· spacery, wycieczki, elementy wykładu, dyskusja, burza mózgów, wycieczki, inscenizacja.
· Warsztaty dla rodziców przygotowane przez panią. Psycholog nt. „Nagroda czy kara w wychowaniu dziecka”
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Artykuły papiernicze, materiały plastyczne, akcesoria teatralne, sprzęt multimedialny (projektor, laptop)
FORMY PRACY:
grupowa, indywidualna, zbiorowa.
EWALUACJA:
ankieta sprawdzająca realizację programu "Profilaktyka antyalkoholowa".
WARUNKI REALIZACJI:
Program będzie wdrażany i ewaluowany w Przedszkolu Miejskim nr 2 im. W. Chotomskiej w Kołobrzegu w najstarszych grupach. Działania mają charakter warsztatowy, zabawowy, pokazu, działalności własnej dziecka, przedstawienia teatralnego. Przez zastosowanie różnorodnych form dzieci nabędą prawidłowe wzorce postępowania, wzbogacą swoją wiedzę w zakresie promocji zdrowia i zachowań prozdrowotnych w szczególności dotyczących niebezpieczeństw płynących z nadmiernego spożywania alkoholu.
CZAS REALIZACJI :
Styczeń – grudzień 2017
DZIAŁANIA EDUKACYJNE:
1. Realizacja zajęć :
· Co szkodzi naszemu zdrowiu? ( scenariusz nr 1 )
· Co dzieje się, gdy ludzie palą papierosy ? ( scenariusz nr 2 )
· Nie dziękuję nie pije i nie palę – czyli sztuka mówienia NIE (scenariusz nr 3)
· Nie chcę być nieśmiały. ( scenariusz nr 4 ).
2. Spektakle teatralne jako forma spędzania wolnego czasu ucząca dzieci radzenia sobie ze swoimi emocjami.
3. Organizacja Pikniku Rodzinnego jako formy spędzania wolnego czasu z rodziną pod hasłem „Gdy się z mamą i tatą bawimy to się bardzo cieszymy”
4. Wycieczka do Manowa – troska o przyrodę jest troską o nas samych i nasze życie. ( scenariusz wycieczki nr 5)
5. Radość - rozpoznawanie i nazywanie emocji związanych z uczuciem radości podczas zabaw na świeżym powietrzu- „Dzień parasola” (Scenariusz nr 6)
6. Udział w akcji charytatywnej „Zostań Aniołem”- kartka do dziecka z hospicjum- uwrażliwianie dzieci na potrzeby innych, pomoc dzieciom w trudnych sytuacjach, doświadczanie empatii, czerpanie radości z obdarowywania innych.
7. Udział w warsztatach ceramicznych – stymulowanie procesów wyobraźni i twórczego działania „ Z gliny wyczarowane”.
8. Realizacja treści zawartych w programach kół zainteresowań- pobudzanie do wspólnego tworzenia, wykonywania prac, działań twórczych. Nauka współpracy i współdziałania w małych zespołach.
Oczekiwane efekty
Dziecko:
1. Dziecko uczy się mówić „ nie” osobom namawiającym do negatywnych zachowań.
2. Dziecko zna szkodliwy wpływ używek: dymu papierosowego i alkoholu na zdrowie.
3. Dziecko, wie, jak w korzystny sposób można spędzać czas wolny z rodzina.
4. Dziecko odczuwa radość i satysfakcję z prezentowania swoich umiejętności i efektów pracy.
ZAJĘCIA I:
„ CO SZKODZI NASZEMU ZDROWIU”
Cele ogólne:
·radzenie sobie w sytuacjach , gdy inni palą i namawiają do palenia i picia alkoholu
·wrabianie nawyków zdrowego stylu życia
Czas: 30 min
Formy: zbiorowa, indywidualna, grupowa
Metody: : pokaz, środki żywego słowa, aktywność ruchowa, metoda zadań stawianych do wykonania, samodzielnych doświadczeń.
Środki dydaktyczne: obrazki, czarodziejski worek, przedmioty, opaski z emblematem dla lokomotyw, kartki, materiały plastyczne
1. Tworzenie hasła (papierosy, alkohol) za pomocą obrazków - określanie pierwszej głoski nazwy obrazka, odczytanie hasła. Hasła są odpowiedzią na pytanie: "Co szkodzi naszemu zdrowiu?"
2. Zabawa dydaktyczna "Czarodziejski worek"- polegająca na podziale przedmiotów szkodliwych i sprzyjających naszemu zdrowiu. Próby uzasadniania wyborów przez dzieci.
3. Zabawa ruchowa "Pociągi zdrowia"- nauczyciel wybiera dwoje dzieci które będą lokomotywami, pozostałe dzieci to wagoniki. Na sygnał nauczyciela dzieci przyłączają się do wybranej przez siebie lokomotywy. zabawa trwa dopóki wszystkie dzieci nie zostaną przyłączone do lokomotywy. Po przyłączeniu wagoników nauczyciel z papierosem na plecach zachęca dzieci do przyłączenia się do jego lokomotywy, badanie reakcji dzieci.
4. Praca plastyczna w grupach- stworzenie książeczek pt. "To szkodzi zdrowiu, To sprzyja mojemu zdrowiu".
ZAJECIE II:
„ CO SIĘ DZIEJE GDY LUDZIE PALĄ PAPIEROSY ?”
Cele ogólne:
·zapoznanie ze skutkami szkodliwości palenia nikotyny
·uwrażliwienie na szkodliwość dymu tytoniowego związanego z biernym paleniem
Czas: 30 min
Formy: zbiorowa, indywidualna, grupowa
Metody: pokaz, film, żywego słowa, aktywność ruchowa, metoda zadań stawianych do wykonania, samodzielnych doświadczeń.
Środki dydaktyczne: film, dvd, tekst o szkodliwości papierosów, sylweta człowieka, gąbki, czarna farba bądź tusz.
1. Oglądanie filmu z serii "Było sobie życie" na temat szkodliwości palenia papierosów.
2. Rozmowa na podstawie filmu: "Co się dzieje, gdy ludzi palą? "
3. Czytanie tekstu przez nauczyciela pt. ”Dlaczego palenie szkodzi”?- wskazywanie organów na sylwecie człowieka, na które ujemnie wpływa nikotyna.
4. Zabawy ruchowe: "Nadmuchaj balon"- dzieci zdają siebie sprawę z roli płuc. Po nadmuchaniu balonów dzieci skaczą obunóż po dywanie i wskazują po której stronie bije serce.
5. Doświadczenie "Płuca zdrowe, płuca palacza"- nauczyciel z użyciem gąbek i czarnej farby demonstruje płuca palacza i zdrowego człowieka.
Zajęcie III:
NIE DZIĘKUJĘ NIE PIJĘ i NIE PALĘ, CZYLI - SZTUKA MÓWIENIA NIE!
Realizacja zajęć: 30 minut
Cele: Nabywanie przez dzieci umiejętności odmawiania picia alkoholu i palenia papierosów.
v kształtowanie postawy asertywności ,
v ćwiczenie nowych zachowań ,
v rozwijanie umiejętności społecznych,
v poznanie powodów i skutków picia alkoholu i palenia papierosów
v uświadomienie zagrożeń wynikających z picia alkoholu i palenia papierosów
Metody pracy: psychoedukacja, burza mózgów, scenki.
Przebieg zajęcia.
1. Przywitanie i poinformowanie dzieci , że za aktywność na zajęciach będą przyznawane nagrody.
2. Wprowadzenie do zajęcia co zrobić aby chronić się przed piciem alkoholu.
TEMAT ZAJECIA : SZTUKA MÓWIENIA NIE.
3. Wprowadzenie do problematyki alkoholowej i antynikotynowej
a) Dlaczego ludzie piją alkohol? Dlaczego ludzie palą papierosy?
( Na pytanie odpowiadają dzieci , odpowiedzi uzupełnia nauczyciel )
• ulegają reklamie,
• tradycja picia podczas świąt i uroczystości,
• aby dopasować się do otoczenia,
• aby czuć się dorosłym ,
• aby zaspokoić ciekawość,
• aby poczuć się na luzie,
• sądzą, że ułatwi im to nawiązanie kontaktów z innymi ludźmi,
• szukają ulgi w przykrych momentach,
• piją dla odwagi,
• pragną zapomnieć o problemach,
• ponieważ alkohol jest łatwo dostępny,
• żeby się lepiej bawić,
b) Co powoduje nadużywanie alkoholu i papierosów?
(Na pytanie odpowiadają dzieci, nauczyciel odpowiedzi zapisuje na tablicy.)
• problemy w pracy,
• udział w bójkach,
• utratę przyjaciół,
• choroby psychiczne,
• można się uzależnić ( zachorować na chorobę alkoholową – „ zespół uzależnienia od alkoholu”),
• problemy rodzinne,
• utratę rodziny,
• wywołuje agresję,
• problemy z pracą, jej utratę,
• samotność,
• bezdomność,
• powoduje wypadki,
• śmierć.
4. Prawdopodobnie - wcześniej czy później- ktoś zaproponuje Ci kieliszek wina lub piwa. Będziesz namawiany do picia alkoholu, dlatego warto sprawdzić czy potrafisz powiedzieć NIE. Wbrew pozorom nie jest to takie łatwe, gdyż do picia może Cię namawiać Twój „ przyjaciel „ , znajomy, ktoś z rodziny. Warto się na ten moment przygotować i odpowiednio zachować.
5. Podanie kolejnych kroków ( i omówienie ich ), jak powiedzieć NIE , jak się zachować , gdy ktoś Cię namawia do picia alkoholu
6. Nauczyciel z osobą dorosłą odgrywa przykładową scenkę , jedna osoba namawia do picia alkoholu ,druga osoba odmawia. Dzieci same dobierają się w pary i próbują odgrywać scenki Przed odegraniem scenki dzieci mogą się przygotować i ustalić jej przebieg.
Po odegraniu scenki dają informacje zwrotne czy wyraźnie słychać było NIE 7. Podsumowanie zajęcia ,rozmowa , praca plastyczna .
ZAJĘCIE IV
„ Nie chcę być nieśmiały ”
Zajęcia:
1. Przed rozpoczęciem zajęć warto zawrzeć kontrakt z maluchami, który określi zasady wspólnych zabaw, czyli między innymi: nie śmiejemy się i nie komentujemy wypowiedzi innych osób, słuchamy uważnie co inni mają do powiedzenia, nie przerywamy osobie mówiącej.
2. Zabawa „Grupki”. Uczestnicy zabawy rozchodzą się po sali. Kiedy na dany znak prowadzący mówi „dwa”, „trzy” itd., dzieci tworzą grupy składające się z wymienionej przez prowadzącego liczby. Dzieci, którym nie udało się dołączyć do żadnej z grup, nie odpadają z gry, bawią się dalej.
3. Zabawa „Gra w imiona”. Dzieci siadają w kręgu i pierwsze dziecko podaje swoje imię, kolejne powtarza imię pierwszego i dodaje swoje i tak po kolei. Zabawa trwa dopóki nie obejdzie całego kręgu. Dziecko, które zapamięta najwięcej imion zostaje pochwalone przy wszystkich uczestnikach.
4. Zabawa „Złap moje imię”. Jedna z osób dostaje piłkę i mówi swoje imię, następnie rzuca piłkę do innej osoby. Ta, która złapie powtarza imię rzucającej a następnie wypowiada swoje imię. Rzuca piłkę do kolejnej osoby i powtarza schemat. Zabawa trwa dopóki wszyscy nie nauczą się swoich imion.
5. Zabawa „Punkty dotyku”. Dzieci dobierają się parami. Prowadzący wymienia punkty dotyku (głowa, dłonie, łokcie, kolana, stopy). Na polecenie prowadzącego pary dotykają się dłońmi, łokciami, kolanami. Każda para wybiera dotyk najbardziej przyjemny dla siebie i powtarza go.
6. Zabawa „Wirująca butelka”. Jedno z dzieci kręci butelką i mówi coś miłego o dziecku, na którym butelka się zatrzymała (należy uświadomić dzieci, że wypowiedzi maja dotyczyć cech charakteru i usposobienia a nie wyglądu czy posiadanych przedmiotów)
7. Zabawa „Nasze uczucia”. Pantomima polegająca na losowaniu karteczek z nazwami uczuć
a następnie pokazaniu ich grupie, tak by zgadli jakie uczucie zostało zapisane na kartce.
8. Ćwiczenia relaksacyjne. Nauczyciel mówi: ponieważ jesteśmy sennymi misiami, kładziemy się wygodnie na podłodze, na wznak, zamykamy oczy, rozluźniamy wszystkie mięśnie. Oddychamy równo, lekko, swobodnie. Rozluźniamy mięśnie prawej ręki, lewej ręki. Oddychamy równo, lekko, spokojnie. Czujemy się spokojni, odprężeni. Otwieramy oczy, poruszamy rękoma, unosimy nogi, siadamy.
9. Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta dzieci co najbardziej im się podobało w trakcie zajęć?
Z jakim nastrojem kończą zajęcia?
Po podsumowaniu zajęć i zebraniu opinii dzieci można rozdać dyplomy, które będą nagrodą dla uczestników za zaangażowanie w zajęcia.
ZAJĘCIE V
WYCIECZKA DO NADLEŚNICTWA MANOWO
1. Wyjazd do nadleśnictwa Manowo.
2. Zapoznanie dzieci z pracą leśnika- poznanie zasad odpowiedniego zachowania się w lesie
3. Zapoznanie dzieci z fauną i florą występującą w tym regionie
4. Warsztaty nt. zbiorów ptaków i zwierząt żyjących w polskich lasach, a także poznanie czynników zagrażających przyrodzie.
5. Poznanie wyrobów przemysłu drzewnego, zawodów związanych z lasem, a także dowiedzenie się jak powstaje papier.
6. Wycieczka po lesie ścieżką przyrodniczą „ Czapla Góra”. Poznanie nazwy pomników przyrody, sposobów ich oznakowania i rozpoznawania drzew po liściach,
7. Obserwacja pracy mrówek w mrowisku, gniazd na drzewach, słuchanie śpiewu ptaków. Poznanie ptaków zamieszkujących manowskie lasy – głównie czaple siwe.
Bezpośredni kontakt z przyrodą zbliży dzieci i uwrażliwi na świat roślinny i zwierzęcy. Uczy dzieci właściwego i opiekuńczego stosunku do przyrody, Dzięki takim wycieczkom dzieci rozumieją jakie stanowisko i rolę zajmuje człowiek w przyrodzie.
ZAJĘCIE VI
„DZIEŃ PARASOLA”
Cele ogólne:
Cele szczegółowe:
Metody:
Formy:
Środki dydaktyczne:
Przebieg zajęć:
1. Zabawa na powitanie w salach „Chodźcie wszyscy tu do koła”.
Dzieci ustawione są w kole i śpiewają piosenkę:
Chodźcie wszyscy tu do koła - dzieci idą po kole
zabawimy się wesoło. - dzieci idą po kole
Chodźcie wszyscy tutaj wraz - dzieci idą po kole
Na zabawę nadszedł czas. - dzieci idą po kole
Jedna ręka, druga ręka - dzieci podnoszą do góry jedną rękę, a potem drugą
jedna noga, druga noga, - dzieci podnoszą do góry jedna nogę, a potem drugą
całe ciało oraz głowa. – dzieci pokazują rękoma całe ciało od góry do dołu, kręcą głową
Witamy Was. – dzieci kłaniają się.
2. Słuchanie opowiadania: „Spacer w deszczu” z wykorzystaniem ilustracji.
Wesoło minął dzień w przedszkolu.
- Za chwilę przyjdzie mama i pójdę do domu - stwierdziła Ola spoglądając na panią.
- Zawsze idę z mamusią na spacer a dzisiaj? Jeszcze rano była ładna pogoda - z żalem spogląda na spływające po szybie krople deszczu.
- Nie martw się - uśmiecha się pani Marzenka. W tej samej chwili w sali rozbrzmiał głos:
- Ola do domu.
- Do widzenia - dziewczynka grzecznie zwraca się w kierunku pani i wychodzi z sali.
- Córeczko skąd taka smutna mina - z daleka woła mamusia.
- Zobacz, co przyniosłam - Ola zagląda do dużej torby. Czerwone kalosze, które dostała na urodziny i peleryna. Jest także kolorowy parasol. Twarz dziewczynki rozjaśnia uśmiech.
- Ubieraj się idziemy do parku. - Po chwili zawartość torby została ułożona na ławeczce.
- Hura! Co za niespodzianka.
Krople deszczu miarowo uderzają o parasol.
- Deszczowa pogoda też ma swoje uroki. Popatrz, w tafli kałuży odbijają się dwie postacie.
- Jakie kolorowe - śmieje się Ola.
- Przechodzenie przez kałużę to świetna zabawa - woła mamusia.
- Tylko ostrożnie, żeby woda nie wlała się do środka kaloszy, bo będziemy musiały wracać do domu.
- Posłuchaj, jak śmiesznie dzwonią krople deszczu - zatrzymuje się na chwilę Ola, wsłuchując się w miarowe dźwięki.
- Śpiewają deszczową piosenkę - śmieje się mama i nuci.
plim, plim, plum, plum, tralala,
Ola dziś parasol ma.
Ma kalosze pelerynę
i zadowoloną minę.
Słucha jak muzyka gra
plim, plim, plum, plum, tra, la, la.
Kiedy wróciły do domu, Ola wyjęła farby i na dużej kartce namalowała dziewczynkę w czerwonych kaloszach, pelerynie z rozłożonym kolorowym parasolem. Czy wiecie, kto to taki?
Rozmowa na podstawie opowiadania:
- Gdzie zawsze idzie dziewczynka z mamą po przedszkolu?
- Dlaczego dziewczynka była zmartwiona?
- O co mama zapytała Olę ?
- Co mama przyniosła do przedszkola?
- Gdzie poszła Ola z mamą?
- Co robiła dziewczynka na spacerze?
- Przed czym przestrzegała mama Olę?
- Na jakie dźwięki zwróciła uwagę mama Oli?
- Co zrobiła dziewczynka, gdy wróciła do domu?
3. Zabawa integracyjna na terenie ośrodka Rawar z wykorzystaniem parasoli „Deszcz pada”.
Dzieci tańczą pod kierunkiem
4. Taniec do piosenki pod kierunkiem i instrukcją werbalną nauczyciela „Deszczowa piosenka ” z wykorzystaniem nagrania na płycie cd.
5. Przechadzka po okolicy z kolorowymi parasolami
6. „Parasole”- praca w grupach po przyjściu ze spaceru. - ozdabianie parasoli narysowanych na brystolu farbami, ozdobnymi elementami, kredkami, farbami, flamastrami.
I grupa - ozdabianie parasola kredkami, flamastrami.
II grupa – ozdabianie parasola elementami ozdobnymi, np. cekinami, koronką, różyczkami z materiału itp.
III grupa – malowanie palcami umoczonymi w farbie.
IV grupa- malowanie gąbkami umoczonymi w farbie.
V grupa – ozdabianie parasola plasteliną.
7. Dzieci otrzymują dyplomy i pieczątki za aktywny udział w zajęciach.
BIBLIOGRAFIA:
1. Brzezińska A., Społeczna psychologia rozwoju, Scholar, Warszaw 2007.
2. Florek E., Analiza naukowych dowodów wpływu wymuszonego „biernego palenia”na zdrowie, Centrum Onkologii – Instytut, Warszawa 2001.
3. Portman R., Gry i zabawy kształtujące pewność siebie. Wyd. Jedność, Kraków 2004.
4. Szymborski J., Zatoński W., Juczyński Z., Kowalczyk T., Lewandowska M., Dobrowolska A., Ogińska – Bulik N., Czyste powietrze wokół nas. Program edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych. IMiD, Warszawa 1999.
5. Wijakowski S., Palenie tytoniu wśród rodziców, a kształtowanie postaw wobec palenia u dzieci, Wychowanie w przedszkolu, 1990, nr 3, s.140.